Khám phá Hệ thống Đường Sắt Nhật Bản: Hướng dẫn cách mua vé tàu, chủng loại, phép tắc trên tàu, ứng dụng được đề xuất

Mỗi loại tàu ở Nhật Bản lại có tốc độ, ga dừng và được trang bị cơ sở vật chất khác nhau. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết các đặc điểm của từng loại tàu.

Tàu cao tốc Shinkansen là biểu tượng của hệ thống giao thông hiện đại tại Nhật Bản, nổi tiếng với tốc độ cao và sự thoải mái. Với vận tốc tối đa lên đến khoảng 320 km/h, Shinkansen giúp rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa các thành phố lớn trên khắp đất nước. Shinkansen có mạng lưới trên khắp cả nước như tuyến Tōkaidō Shinkansen (Tokyo - Shin Osaka) và Tōhoku Shinkansen (Tokyo - Shin Aomori).

Bên trong khoang tàu, hành khách sẽ được trải nghiệm không gian rộng rãi, thoải mái với các tiện ích hiện đại như Wi-Fi miễn phí. Ngoài ra, Shinkansen còn cung cấp nhiều hạng ghế khác nhau để đáp ứng nhu cầu của từng khách hàng, từ ghế ngồi thường đến ghế xanh được chỉ định chỗ ngồi (Green car) và hạng thương gia cao cấp "Grand Class" (chỉ có trên một số tuyến của JR East).

"Tokkyu" là tên viết tắt của "Tokubetsu Kyuko" có nghĩa là tàu tốc hành đặc biệt. Đây là loại hình tàu cao tốc, chuyên phục vụ nhu cầu di chuyển đường dài giữa các đô thị lớn. Tàu thường dừng tại các ga trung tâm, với hệ thống ghế ngồi được bố trí sẵn và khuyến khích đặt vé trước. Mặc dù có một số toa tàu ghế tự do, nhưng vào mùa du lịch hay giờ cao điểm thì việc tìm được chỗ ngồi có thể gặp khó khăn.

Tàu tốc hành là loại tàu có tốc độ và số ga dừng nằm giữa tàu thường và tàu tốc hành đặc biệt. Tàu tốc hành dừng nhiều ga hơn tàu tốc hành đặc biệt, do đó phù hợp cho việc di chuyển đến các khu vực địa phương. Một số tuyến đường yêu cầu mua vé tàu tốc hành, nhưng giá vé thường rẻ hơn tàu tốc hành đặc biệt.

Tàu nhanh dừng nhiều ga hơn tàu tốc hành, rất tiện lợi cho việc di chuyển trong thành phố và các vùng ngoại ô. Đây là phương tiện giao thông thuận tiện cho người đi học, đi làm và thích hợp cho những hành trình ngắn từ trung tâm thành phố đến các khu vực lân cận.

Tàu thường dừng tại ở tất cả các ga, chủ yếu phục vụ cho các chuyến đi ngắn trong khu vực. Đây là phương tiện giao thông công cộng phổ biến nhất và rẻ nhất, giá vé tùy thuộc vào quãng đường di chuyển. Hành khách có thể tự do lựa chọn chỗ ngồi và lên xuống tàu tại bất kỳ ga nào.

JR là viết tắt của Japan Railways. Trước đây, hệ thống đường sắt này thuộc sở hữu của nhà nước Nhật Bản và được gọi là Đường sắt Quốc gia Nhật Bản. Tuy nhiên, vào năm 1987, hệ thống này đã được tư nhân hóa và chia thành nhiều công ty đường sắt khác nhau. Mỗi công ty chịu trách nhiệm vận hành các tuyến đường sắt trong một khu vực địa lý nhất định như JR Đông Nhật Bản (JR East), JR Tây Nhật Bản (JR West),... Một trong những dịch vụ tiện lợi mà JR cung cấp đó là các loại vé đi tàu không giới hạn như JR EAST PASS. Với loại vé này, bạn có thể tự do di chuyển trên nhiều tuyến tàu thuộc khu vực mà vé đó có hiệu lực.

Đây là phương tiện giao thông tiện lợi để di chuyển trong thành phố. Bạn có thể dễ dàng chuyển đổi giữa tàu điện ngầm và các loại tàu điện trên mặt đất. Mỗi thành phố lớn như Tokyo (với hệ thống Tokyo Metro) và Osaka (với hệ thống Osaka Metro) đều có mạng lưới tàu điện ngầm riêng.

Đây là hệ thống đường sắt tư nhân tại các địa phương. Mỗi tuyến đường lại mang những đặc trưng riêng. Khu vực Kanto có các tuyến đường sắt tư nhân điển hình như Odakyu, Keio còn khu vực Kansai thì có các tuyến như Nankai, Hankyu và Hanshin rất nổi tiếng.

Vé lên tàu
Vé lên tàu là vé bắt buộc khi sử dụng các dịch vụ tàu điện. Khi mua vé, bạn sẽ phải chỉ định rõ ga đi và ga đến của mình.

• Vé thường: Vé dùng một lần duy nhất, được sử dụng trên một chặng cụ thể.
  
• Vé tháng: Vé cho phép bạn đi lại không giới hạn số lần trong một khoảng thời gian nhất định và giữa hai ga đã được quy định.
  

Vé tốc hành
Khi bạn muốn đi tàu tốc hành (Limited Express), ngoài vé lên tàu thông thường, bạn còn cần mua thêm một loại vé nữa gọi là vé tốc hành. Vé tốc hành có hai loại chính:

• Vé ghế chỉ định: Đây là loại vé đã được chỉ định cụ thể một chỗ ngồi trên tàu. Bạn sẽ luôn có một chỗ ngồi thoải mái ngay cả khi tàu đông khách nên không cần phải ra ga sớm để lấy chỗ.
  
• Vé ghế tự do: Đây là loại vé không chỉ định chỗ ngồi cụ thể. Bạn có thể chọn bất kỳ chỗ ngồi trống nào trên tàu. Tuy nhiên, vào giờ cao điểm hoặc ngày lễ, bạn có thể không tìm được chỗ ngồi.

• Máy bán vé: Máy bán vé tự động đặt gần cổng soát vé cho phép bạn mua vé bằng tiền mặt hoặc thẻ tín dụng. Bạn cũng có thể nạp thẻ IC và kiểm tra số dư của mình với máy này.
  
• Mua tại quầy: Đây là phương thức mua vé trực tiếp tại quầy bán vé trong ga. Bạn có thể được nhân viên hướng dẫn tận tình, đặc biệt khi bạn cần mua vé cho những hành trình phức tạp hoặc có yêu cầu đặc biệt như vé tốc hành, vé có chỉ định chỗ ngồi...
  
• Ứng dụng di động: Bạn có thể mua vé qua ứng dụng di động chuyên dụng. Bạn có thể mua sẵn vé trước khi đến ga, giúp rút ngắn thời gian chờ đợi.

1. Sử dụng vé, thẻ IC hoặc thẻ tín dụng có hỗ trợ thanh toán cảm ứng : Nếu sử dụng vé tàu, hãy bỏ vé vào khe soát vé. Đối với thẻ IC hoặc thẻ tín dụng, bạn chỉ cần đưa thẻ lại gần máy quét là có thể đi qua. ( Hãy chú ý vì máy quét cho thẻ IC khác với cho thẻ tín dụng )
* Chỉ sử dụng được đối với loại thẻ tín dụng có hỗ trợ thanh toán cảm ứng.

2. Đi qua cổng soát vé: Hãy chú ý nghe tiếng báo và xem màn hình hiển thị để đảm bảo bạn đã qua cổng soát vé thành công. Nếu có bất kỳ thông báo lỗi nào, hãy nhờ nhân viên ga hỗ trợ.

3. Nhận vé (nếu có): Nếu sử dụng vé tàu thì sau khi qua cửa soát vé, hãy lấy lại vé của bạn và cất giữ cẩn thận. Đối với thẻ IC hay thẻ tín dụng, bạn chỉ cần đi qua cổng và không cần lấy lại gì cả.

4. Sử dụng lại vé khi xuống tàu: Khi đi qua cổng soát vé tại nhà ga nơi bạn xuống tàu,cũng tương tự như khi lên ga để qua cửa soát vé, bạn hãy đưa thẻ IC hoặc thẻ tín dụng lại gần máy quét hoặc bỏ vé đã cất giữ trước đó vào khe soát vé. Vậy là bạn đã kết thúc chuyến đi và có thể qua cửa soát vé.
*Đối với việc sử dụng thẻ tín dụng, không phải tất cả các công ti hay các tuyến đường sắt nào cũng có thể sử dụng được. Vì vậy, hãy tìm hiểu cụ thể tên ga và tuyến đường sắt trước khi sử dụng nhé.

Khi đi tàu Shinkansen, bạn cần cả vé tốc hành và vé lên tàu. Khi qua cửa soát vé, bạn phải xuất trình hoặc đưa cả hai loại vé này vào máy.

Nếu bạn đang sử dụng cả thẻ IC và vé giấy, khi chuyển từ tàu thường lên tàu Shinkansen, bạn cần thực hiện các thao tác sau: Đầu tiên, đưa thẻ IC qua máy quét, sau đó mới đưa vé tàu tốc hành hoặc vé tàu thường vào khe cắm.

Chờ tàu trên sân ga
Khi chờ tàu, bạn hãy đứng bên trong vạch vàng trên sân ga. Khi tàu đến, hãy lùi lại một bước để tạo khoảng trống cho những người khác lên xuống tàu một cách an toàn. Ngoài ra, bạn không nên đứng chắn ở cửa để mọi người có thể dễ dàng lên xuống.

Phép tắc khi trên tàu
Đặt các vật dụng lớn trong khu vực giữ hành lý hoặc dưới chân bạn để chúng không chặn lối đi. Ngoài ra, người ta thường đặt điện thoại di động ở chế độ im lặng và không nói chuyện điện thoại. Trên tàu, bạn có thể ăn kẹo cao su, kẹo, bánh nhỏ và đồ uống đóng chai. Hãy cố gắng không làm phiền người khác bằng mùi và âm thanh. Riêng trên tàu Shinkansen thì có nhiều người ăn "ekiben", vì vậy việc ăn cơm hộp hoặc đồ ăn nhẹ không là hành vi vi phạm phép tắc.

Chỗ ngồi ưu tiên
Ghế ưu tiên được dành cho những người cần sự hỗ trợ đặc biệt như người già, phụ nữ mang thai và người khuyết tật. Hãy quan sát xung quanh và nhường chỗ cho những người cần đến nó nhé.

Khi cần xuống tàu
Khi đến gần nhà ga nơi bạn muốn xuống tàu, hãy di chuyển đến gần cửa để bạn có thể xuống tàu một cách suôn sẻ. Khi tàu dừng lại, hãy bình tĩnh xuống tàu và chú ý không va chạm với những người xung quanh

1. Google Maps
Google Maps được sử dụng trên toàn thế giới, và tại Nhật Bản, ứng dụng này cũng nổi bật với dữ liệu bản đồ cực kỳ chính xác và thông tin giao thông cập nhật tức thời. Bạn có thể tìm kiếm lộ trình đi bằng bất cứ phương tiện nào, từ đi bộ, đạp xe, lái xe cho đến sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.

2. NAVITIME
Ứng dụng này bao quát toàn bộ hệ thống đường sắt, xe bus và tàu điện ngầm trên khắp Nhật Bản, cung cấp thông tin chi tiết về lịch trình và giá vé. Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm lộ trình di chuyển, khám phá thông tin về các địa điểm xung quanh ga và các điểm du lịch nổi tiếng. Ứng dụng còn hỗ trợ nhiều ngôn ngữ khác nhau.

3. Japan Transit Planner
Ứng dụng này được thiết kế để hỗ trợ du khách nước ngoài khi di chuyển tại Nhật Bản. Bạn có thể tìm kiếm lộ trình, xem lịch trình tàu xe và kiểm tra giá vé một cách dễ dàng. Ứng dụng hỗ trợ nhiều ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Anh, tiếng Trung và tiếng Hàn.

4. Eki Supato
Đây là phiên bản dành cho điện thoại thông minh của phần mềm tìm đường quen thuộc trên máy tính. Ngoài việc tìm kiếm lộ trình chi tiết, bạn còn có thể so sánh giá vé và kiểm tra lịch trình. Ứng dụng hỗ trợ nhiều ngôn ngữ như tiếng Anh, tiếng Trung (Phồn thể và Giản thể), tiếng Hàn và tiếng Thái.

Lỡ chuyến
Nếu không may lỡ chuyến tàu, bạn có thể bắt chuyến tàu tiếp theo. Đối với những hành khách đã mua vé tàu tốc hành hoặc vé chỗ ngồi chỉ định, vui lòng đến quầy thông tin tại nhà ga để được hướng dẫn về thủ tục hoàn vé hoặc đổi chuyến. Một số loại vé tàu tốc hành chỉ có thể sử dụng cho chuyến tàu đã mua, vì vậy bạn nên kiểm tra lại thông tin tại quầy bán vé sẽ yên tâm hơn.

Tàu chậm hoặc bị hủy chuyến
Trong trường hợp tàu bị chậm hoặc hủy chuyến, hãy chú ý đến các thông báo tại nhà ga để biết thông tin chi tiết. Nhiều công ty đường sắt cung cấp dịch vụ hoàn vé hoặc đổi chuyến cho hành khách. Nếu bạn cần giấy chứng nhận trễ tàu để sử dụng cho các mục đích khác, hãy liên hệ với nhân viên tại quầy vé hoặc truy cập trang web của công ty để biết thủ tục.

Để quên đồ
Nếu bạn phát hiện ra mình đã quên đồ trên tàu hoặc tại ga, hãy liên hệ ngay với nhà ga gần nhất. Nhân viên nhà ga sẽ hỗ trợ bạn kiểm tra xem có ai nhặt được đồ của bạn không. Nếu bạn mất đồ quan trọng, bạn nên báo cáo với cảnh sát.